Bật mí cách luyện thi Speaking IELTS hiệu quả cho người mới bắt đầu

Trong bài thi IELTS, Speaking được nhiều nhiều thí sinh đánh giá là phần thi thử thách nhất do áp lực phải trò chuyện trực tiếp với giám khảo. Tuy nhiên, với lộ trình học tập phù hợp và phương pháp luyện tập đúng đắn, bạn hoàn toàn có thể chinh phục phần thi này với band điểm tốt.

Trong bài viết này, IELTS LangGo sẽ hướng dẫn bạn cách luyện Speaking IELTS hiệu quả cho người mới bắt đầu với lộ trình học tập chi tiết cùng với các tài liệu hữu ích. Xem ngay để cải thiện kỹ năng nói tiếng Anh một cách toàn diện và đạt được điểm số như mong muốn nhé.

1. Giới thiệu về phần thi IELTS Speaking

Trước khi bắt đầu luyện tập, bạn cần hiểu rõ cấu trúc và tiêu chí đánh giá của bài thi IELTS Speaking. Điều này sẽ giúp bạn nắm bắt được format của bài thi và những yếu tố cần chú ý để đạt band điểm cao.

1.1. Cấu trúc bài thi IELTS Speaking

Phần thi IELTS Speaking kéo dài khoảng 11-14 phút và được chia thành 3 phần với mục đích đánh giá khả năng giao tiếp tiếng Anh của thí sinh trong các tình huống khác nhau:

Part 1: Introduction and Interview

• Thời gian: 4-5 phút
• Nội dung: Giám khảo sẽ giới thiệu bản thân và yêu cầu thí sinh giới thiệu tên, xác nhận danh tính. Sau đó, giám khảo sẽ hỏi thí sinh một số câu hỏi về các chủ đề quen thuộc như: gia đình, công việc/học tập, sở thích, quê hương, thời tiết, v.v.
• Mục đích: Đánh giá khả năng giao tiếp về các chủ đề đời thường, cá nhân.

Part 2: Long turn

• Thời gian: 3-4 phút (bao gồm 1 phút chuẩn bị)
• Nội dung: Thí sinh sẽ nhận được một thẻ chủ đề (cue card) với một số gợi ý. Sau 1 phút chuẩn bị, thí sinh phải nói liên tục khoảng 1-2 phút về chủ đề được giao.
• Mục đích: Đánh giá khả năng diễn đạt, tổ chức ý tưởng và duy trì bài nói trong thời gian dài.

Part 3: Discussion

• Thời gian: 4-5 phút
• Nội dung: Giám khảo sẽ đặt các câu hỏi trừu tượng hơn, liên quan đến chủ đề trong Part 2. Các câu hỏi thường yêu cầu thí sinh phân tích, so sánh, đánh giá và đưa ra ý kiến.
• Mục đích: Đánh giá khả năng tư duy phản biện, thảo luận các vấn đề trừu tượng và phức tạp.

1.2. Tiêu chí chấm điểm IELTS Speaking

Phần thi Speaking được đánh giá dựa trên 4 tiêu chí chính, mỗi tiêu chí chiếm 25% tổng điểm. Mỗi tiêu chí được chấm theo thang điểm từ 1-9, sau đó lấy trung bình cộng để ra điểm Speaking tổng thể.

Cụ thể:

2. Lộ trình luyện Speaking IELTS cho người mới bắt đầu

Để luyện thi IELTS Speaking hiệu quả, bạn cần có một lộ trình học tập phù hợp với trình độ hiện tại của mình. Trong phần này, IELTS LangGo sẽ gợi ý lộ trình chi tiết giúp cải thiện kỹ năng Speaking IELTS cho người mới bắt đầu từ con số 0.

Lộ trình luyện Speaking chia thành 3 giai đoạn chính:

Giai đoạn 1: Xây dựng nền tảng (Band 0 - 3.0)

Ở giai đoạn này, mục tiêu chính là xây dựng vốn từ vựng cơ bản, cải thiện phát âm và làm quen với các cấu trúc ngữ pháp đơn giản để có thể giao tiếp ở mức độ cơ bản.

Mục tiêu cụ thể:

• Phát âm đúng các âm cơ bản trong tiếng Anh
• Nắm vững 1000-1500 từ vựng thông dụng
• Hiểu và sử dụng được các cấu trúc ngữ pháp đơn giản
• Có khả năng trả lời các câu hỏi đơn giản về bản thân và các chủ đề quen thuộc

Thời gian đề xuất: 2-3 tháng (tùy vào nền tảng ban đầu và thời gian học mỗi ngày)

Nội dung cần học:

Phát âm cơ bản

• Học cách phát âm chính xác các nguyên âm và phụ âm trong tiếng Anh
• Tập trung vào các âm khó cho người Việt (/θ/, /ð/, /r/, /l/, v.v.)
• Học cách nhấn trọng âm từ đúng cách

Từ vựng chủ đề quen thuộc

• Học từ vựng cơ bản về các chủ đề thường gặp trong IELTS Speaking Part 1
• Tập trung vào các chủ đề: gia đình, sở thích, công việc/học tập, nơi ở, thói quen hàng ngày

Cấu trúc câu cơ bản

• Thành thạo các cấu trúc câu đơn giản (Subject + Verb + Object)
• Học cách đặt câu hỏi và trả lời đơn giản
• Nắm vững các thì cơ bản (hiện tại đơn, hiện tại tiếp diễn, quá khứ đơn)

Kỹ năng trả lời câu hỏi cơ bản

• Học cách trả lời câu hỏi đầy đủ (không chỉ trả lời Yes/No)
• Áp dụng mô hình trả lời: Answer + Reason + Example/Explanation

Tài liệu đề xuất:

• English Grammar in Use (Raymond Murphy) - Sách ngữ pháp cơ bản
• English Pronunciation in Use - Elementary (Cambridge) - Sách luyện phát âm
• Oxford Word Skills (Basic) - Sách từ vựng theo chủ đề
• Các ứng dụng luyện phát âm như ELSA Speak, Duolingo

Giai đoạn 2: Luyện kỹ năng (Band 3.0 - 5.0)

Ở giai đoạn này, bạn sẽ tập trung vào việc mở rộng vốn từ vựng, cải thiện độ trôi chảy và tìm hiểu sâu hơn về cấu trúc bài thi IELTS Speaking.

Mục tiêu cụ thể:

• Mở rộng vốn từ vựng lên 3000-4000 từ
• Sử dụng được các cấu trúc ngữ pháp phức tạp hơn
• Nói trôi chảy hơn về các chủ đề quen thuộc
• Hiểu rõ cấu trúc và yêu cầu của từng phần trong bài thi IELTS Speaking

Thời gian đề xuất: 3-4 tháng

Nội dung cần học:

Mở rộng vốn từ vựng

• Học từ vựng học thuật và từ vựng theo chủ đề IELTS
• Tập trung vào các collocations (cụm từ đi với nhau)
• Học các cụm từ thành ngữ và idioms phổ biến
• Phát triển kỹ năng paraphrasing (diễn đạt lại)

Nâng cao ngữ pháp

• Học và thực hành các cấu trúc câu phức hợp
• Thành thạo tất cả các thì trong tiếng Anh
• Học cách sử dụng các mệnh đề quan hệ, câu điều kiện
• Sử dụng các modal verbs để diễn đạt khả năng, xác suất, nghĩa vụ

Cải thiện phát âm

• Cải thiện ngữ điệu và nhấn câu
• Học cách nối âm (linking sounds)
• Phát triển rhythm (nhịp điệu) tự nhiên khi nói

Luyện tập theo cấu trúc bài thi IELTS Speaking

• Tập trung vào từng phần của bài thi (Part 1, 2, 3)
• Học cách phát triển ý một cách chi tiết
• Thực hành trả lời các câu hỏi thường gặp
• Luyện cách nói liên tục trong 1-2 phút (cho Part 2)

Tài liệu đề xuất:

• IELTS Speaking Success (Jane Ayre) - Sách luyện speaking theo từng phần
• IELTS Vocabulary (Pauline Cullen) - Sách từ vựng chuyên biệt cho IELTS
• English Collocations in Use (Cambridge) - Sách học collocations
• English Pronunciation in Use - Intermediate (Cambridge)
• TED Talks - Nguồn video học phát âm và ngữ điệu

Giai đoạn 3: Tăng tốc và bứt phá (Band 5.0 - 6.5+)

Ở giai đoạn này, bạn cần cải thiện kỹ năng nói, nâng cao độ trôi chảy tự nhiên và áp dụng các chiến lược làm bài thi hiệu quả để đạt được điểm số như mong muốn.

Mục tiêu cụ thể:

• Mở rộng vốn từ vựng học thuật và chuyên ngành
• Sử dụng thành thạo các cấu trúc ngữ pháp phức tạp
• Nắm vững các chiến lược trả lời các phần thi Speaking hiệu quả

Thời gian đề xuất: 2-3 tháng

Nội dung cần học:

Từ vựng nâng cao

• Học từ vựng học thuật nâng cao
• Thành thạo việc sử dụng idioms và phrasal verbs
• Học cách sử dụng các cụm từ chuyển tiếp
• Phát triển kỹ năng paraphrasing nâng cao

Chiến lược trả lời các dạng câu hỏi

• Học cách quản lý thời gian hiệu quả
• Phát triển chiến lược trả lời từng loại câu hỏi
• Luyện tập kỹ năng phản xạ nhanh
• Học cách xử lý khi không biết câu trả lời hoặc quên từ vựng

Nâng cao chất lượng câu trả lời

• Phát triển ý tưởng sâu sắc và logic
• Học cách lập luận và phân tích vấn đề (cho Part 3)
• Sử dụng các ví dụ cụ thể và cá nhân hóa câu trả lời
• Thực hành kỹ năng tư duy phản biện

Thực hành và nhận phản hồi để cải thiện

• Thực hành với giáo viên hoặc người bản xứ
• Ghi âm và tự đánh giá bài nói của mình
• Tham gia các buổi mô phỏng thi IELTS Speaking

Tài liệu đề xuất:

• IELTS Speaking Band 9 Exemplars - Các mẫu bài nói đạt điểm cao
• The Official Cambridge Guide to IELTS - Sách luyện thi chính thức từ Cambridge
• Improve Your IELTS Speaking Skills (Sam McCarter)
• IELTS Advantage: Speaking & Listening Skills (Jon Marks)

3. Phương pháp tự luyện Speaking hiệu quả

Bên cạnh việc tuân theo lộ trình học tập một cách kỷ luật và kiên trì thì việc áp dụng các phương pháp luyện tập đúng đắn sẽ giúp quá trình luyện thi IELTS Speaking của bạn hiệu quả hơn.

IELTS LangGo sẽ gợi ý cho bạn các cách luyện Speaking hiệu quả:

3.1. Luyện tập IELTS Speaking theo chủ đề

Một trong những phương pháp hiệu quả nhất để luyện Speaking IELTS là tập trung vào từng chủ đề cụ thể.

Quy trình thực hiện:

Bước 1: Xác định chủ đề

• Lựa chọn một chủ đề phổ biến trong IELTS Speaking như: education, technology, environment, travel, etc.
• Tìm hiểu các câu hỏi thường gặp về chủ đề này trong cả 3 phần của bài thi

Bước 2: Xây dựng vốn từ vựng theo chủ đề

• Tạo mindmap với các từ khóa chính về chủ đề
• Tìm hiểu các collocations, phrasal verbs và idioms liên quan
• Học cách phát âm đúng các từ mới

Bước 3: Chuẩn bị câu trả lời mẫu

• Phát triển các ý tưởng cá nhân về chủ đề
• Chuẩn bị các ví dụ cụ thể liên quan đến trải nghiệm cá nhân
• Luyện tập cách mở rộng câu trả lời

Bước 4: Luyện nói

• Tự đặt câu hỏi và trả lời
• Ghi âm và đánh giá hiệu suất
• Tập trung cải thiện những điểm yếu được xác định

3.2. Tự luyện nói một mình và ghi âm lại

Một trong những phương pháp luyện nói hiệu quả nhất là tự thực hành và ghi âm lại. Cách này giúp bạn nghe được chính giọng nói của mình, nhận diện những điểm mạnh và điểm yếu, từ đó có những điều chỉnh kịp thời để cải thiện kỹ năng speaking.

Quy trình thực hiện:

Bước 1: Chọn một chủ đề hoặc câu hỏi IELTS Speaking

Bước 2: Chuẩn bị ý tưởng trong 30 giây đến 1 phút

Bước 3: Nói và sử dụng điện thoại hoặc máy tính để ghi âm bài nói của bạn

Bước 4: Nghe lại bản ghi âm và đánh giá theo các tiêu chí

• Độ trôi chảy và mạch lạc
• Độ đa dạng của từ vựng
• Độ chính xác của ngữ pháp
• Chất lượng phát âm

Lưu ý:

• Ban đầu, bạn có thể cảm thấy ngại ngùng khi nói một mình, nhưng hãy kiên trì thực hiện
• Tập trung vào việc cải thiện từng khía cạnh một, không cố gắng hoàn hảo ngay lập tức
• Kiên trì thực hiện 10-15 phút mỗi ngày

3.3. Tìm người luyện nói cùng

Bên cạnh việc tự luyện tập rất quan trọng, việc tìm đối tác luyện nói sẽ tạo môi trường tương tác thực tế, giúp bạn cải thiện phản xạ và khả năng giao tiếp tự nhiên trong tiếng Anh.

Các bạn có thể tìm bạn bè hoặc đồng nghiệp cùng học IELTS, hoặc tìm qua các nền tảng trao đổi ngôn ngữ như Tandem, HelloTalk, iTalk, …

Một số cách luyện Speaking hiệu quả với partner:

• Mô phỏng phỏng vấn IELTS: Luân phiên đóng vai giám khảo và thí sinh
• Thảo luận theo chủ đề: Chọn một chủ đề và cùng thảo luận trong 10-15 phút
• Phản hồi chéo: Đánh giá và góp ý cho nhau sau mỗi buổi luyện tập

3.4. Phương pháp Shadowing

Shadowing là kỹ thuật học ngôn ngữ hiệu quả được nhiều chuyên gia ngôn ngữ khuyên dùng. Phương pháp này không chỉ giúp cải thiện phát âm mà còn nâng cao ngữ điệu, nhịp điệu và độ trôi chảy của bạn thông qua việc bắt chước người bản xứ một cách có hệ thống.

Quy trình thực hiện:

1. Tìm một đoạn ghi âm mẫu từ người bản xứ (có thể là bài IELTS Speaking mẫu, podcast hoặc TED Talk)
2. Nghe đoạn ghi âm 1-2 lần để hiểu nội dung
3. Phát lại đoạn ghi âm và nói theo đồng thời, bắt chước giọng điệu, nhấn âm và tốc độ
4. Lặp lại quá trình này cho đến khi bạn có thể nói theo một cách tự nhiên
5. Ghi âm bản thân và so sánh với bản gốc

3.5. Củng cố ngữ pháp và trau dồi vốn từ vựng

Nền tảng vững chắc về ngữ pháp và từ vựng là điều kiện tiên quyết để đạt điểm cao trong IELTS Speaking bởi từ vựng và ngữ pháp chiếm 50% điểm số theo tiêu chí đánh giá.

Cách củng cố ngữ pháp:

• Học và áp dụng các cấu trúc ngữ pháp phổ biến trong IELTS Speaking, bao gồm: các thì cơ bản và nâng cao, câu điều kiện (Conditionals), cấu trúc so sánh (Comparatives and Superlatives), câu bị động (Passive Voice), mệnh đề quan hệ (Relative Clauses), …
• Luyện tập sử dụng ngữ pháp đúng trong các câu trả lời mẫu
• Phân tích lỗi ngữ pháp trong các bản ghi âm của bạn

Cách trau dồi từ vựng:

• Học từ vựng theo chủ đề và theo cấp độ: Từ vựng cơ bản cho Part 1 => Từ vựng mô tả chi tiết cho Part 2 => Từ vựng học thuật cho Part 3
• Sử dụng flashcards hoặc ứng dụng như Anki, Quizlet để học và ôn tập
• Thực hành sử dụng từ mới trong ngữ cảnh thông qua việc tạo câu hoặc luyện nói
• Học cụm từ (collocations) thay vì học từ đơn lẻ

3.6. Sử dụng nguồn tài liệu luyện Speaking IELTS uy tín

Trong thời đại thông tin bùng nổ, việc lựa chọn đúng tài liệu học tập đóng vai trò quan trọng giúp bạn tiếp cận những nội dung phù hợp với bài thi IELTS Speaking và tránh lãng phí thời gian với các tài liệu kém chất lượng.

Tài liệu cho người mới bắt đầu (Band 0-3):

• IELTS Speaking Essentials - Mary Stephens
• IELTS Foundation - Rachael Roberts
• Get Ready for IELTS Speaking - Collins

Tài liệu cho trình độ trung cấp (Band 3-5):

• Cambridge IELTS 7-14 (phần Speaking)
• IELTS Speaking Success - Matt Preston
• IELTS Advantage: Speaking & Listening Skills - Jon Marks and Joanna Rudkin
• IELTS Speaking Strategies - Rachel Mitchell

Tài liệu cho trình độ nâng cao (Band 5-6.5+):

• IELTS Speaking: Strategies for 8+ - Jessica Beck
• Ace the IELTS - Simone Braverman
• IELTS Speaking Test Practice - Peter Clements
• The Official Cambridge Guide to IELTS - Pauline Cullen, Amanda French & Vanessa Jakeman

3.7. Luyện Speaking qua các app/website uy tín

Công nghệ đã mang đến nhiều công cụ hữu ích để luyện IELTS Speaking online. Dưới đây là những ứng dụng và website đáng tin cậy bạn nên thử.

Ứng dụng di động:

• ELSA Speak: Tập trung vào cải thiện phát âm và độ trôi chảy
• HelloTalk: Kết nối với người học/người bản xứ để luyện nói
• Tandem: Tìm partner để luyện nói tiếng Anh
• Cake: Học phát âm và từ vựng thông qua video ngắn

Website:

• IELTS Speaking Practice: Cung cấp các câu hỏi thực tế và bài mẫu
• IELTS Liz: Website uy tín với nhiều bài mẫu và tips
• IELTS Simon: Chia sẻ chiến lược làm bài từ giám khảo IELTS thực thụ
• Cambly: Kết nối với giáo viên bản xứ để luyện nói 1-1

3.8. Tham gia các bài Test Speaking để đánh giá trình độ

Đánh giá là bước quan trọng giúp bạn biết được mình đang ở đâu trên hành trình học tập. Việc tham gia các bài test định kỳ giúp bạn đánh giá tiến bộ và xác định những điểm cần cải thiện.

Các hình thức test Speaking bạn có thể áp dụng:

• Mock test với giáo viên: Đây là phương pháp hiệu quả nhất để có feedback chính xác
• Online mock test: Một số trang web như E2Language, IELTS Online Tests cung cấp dịch vụ này
• Test với AI: Một số ứng dụng như IELTS Speaking practice with AI có tính năng mô phỏng phỏng vấn và đánh giá

4. Nhưng sai lầm phổ biến cần tránh trong IELTS Speaking

Để đạt band điểm tốt trong phần thi Speaking IELTS, các bạn cần lưu ý tránh những lỗi sai làm mất điểm sau:

• Học thuộc bài mẫu

Giám khảo IELTS được đào tạo để nhận biết các câu trả lời thuộc lòng. Thay vì học thuộc, hãy học cách tổ chức ý tưởng và luyện tập phản ứng tự nhiên.

• Chỉ tập trung vào từ vựng phức tạp

Sử dụng từ vựng phức tạp một cách không tự nhiên có thể làm giảm điểm số. Hãy tập trung vào việc sử dụng từ vựng đa dạng và phù hợp với ngữ cảnh.

• Nói quá nhanh

Nhiều thí sinh nghĩ rằng nói nhanh sẽ tạo ấn tượng trôi chảy, nhưng điều này thường dẫn đến lỗi phát âm và ngữ pháp. Hãy nói với tốc độ tự nhiên và thoải mái.

• Trả lời quá ngắn

Đặc biệt trong Part 3, các câu trả lời quá ngắn không cho thấy khả năng phát triển ý tưởng. Hãy luyện tập mở rộng câu trả lời với ví dụ và lý do cụ thể.

• Thiếu tính cá nhân

IELTS Speaking là bài thi giao tiếp, không phải là bài thuyết trình học thuật. Hãy đưa quan điểm và trải nghiệm cá nhân vào câu trả lời của bạn.

Luyện IELTS Speaking là một hành trình đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực. Hy vọng rằng với lộ trình và các phương pháp và tài liệu gợi ý từ IELTS LangGo, các bạn có thể cải thiện kỹ năng nói và đạt được điểm số như mong muốn trong phần thi Speaking