Cấu trúc Neither nor và Either or - Phân biệt, cách dùng và bài tập áp dụng

Neither nor và either or là những cấu trúc quan trọng trong tiếng Anh, giúp chúng ta miêu tả hai sự vật, sự việc đồng thời không xảy ra, hoặc chỉ có một trong hai sự việc xảy ra.

Trong bài viết này, IELTS LangGo sẽ hướng dẫn bạn chi tiết về cách phân biệt cấu trúc neither nor và either or. Bạn sẽ được tìm hiểu cách dùng, ví dụ minh họa và thực hành với các bài tập thú vị. Vậy hãy cùng tìm hiểu thôi nào!

1. Cách dùng either or

1.1. Either or nghĩa là gì?

Either…or nghĩa là “hoặc cái này hoặc cái kia”, đây là một cấu trúc song hành (correlative conjunction) dùng để thể hiện sự lựa chọn giữa hai khả năng.

Cấu trúc Either...or đề cập đến một tình huống mà có hai khả năng có thể xảy ra, và một trong hai khả năng đó sẽ trở thành hiện thực. Giống như khi bạn tung đồng xu, kết quả sẽ là "hoặc mặt sấp, hoặc mặt ngửa" - không có khả năng nào khác.

Ví dụ:

• Son, you must either finish your homework or do the chores. (Con trai, con phải làm xong bài tập hoặc làm việc nhà.)
• The team must either win the game or be eliminated from the tournament. (Đội bóng phải thắng trận hoặc sẽ bị loại khỏi giải đấu.)

1.2. Cấu trúc either or và cách dùng

Trong tiếng Anh, cấu trúc either or có thể đứng ở 2 vị trí đứng trong câu: đầu câu và giữa câu. Sau đây là cấu trúc tương ứng với từng vị trí:

Cấu trúc either…or ở đầu câu

Khi đặt ở đầu câu, either...or thường được dùng để nối các chủ ngữ. Trong trường hợp này, quy tắc quan trọng nhất là động từ phải chia theo chủ ngữ gần nhất.

Cấu trúc: Either + S1 + or + S2 + V (chia theo S2)

Ví dụ:

• Either Mary or her friends are going to the party. (Hoặc Mary hoặc bạn của cô ấy sẽ đi dự tiệc.) => Trong câu trên, động từ "are" được chia theo "friends" vì đây là chủ ngữ gần với động từ nhất.
• Either the red car or the blue one needs to be washed. (Chiếc xe đỏ hoặc chiếc xe xanh sẽ cần được rửa đấy.) => Động từ “needs” được chia theo chủ ngữ “the blue one”

Cấu trúc either…or ở giữa câu

Khi đặt ở giữa câu, either...or thường đứng trước động từ hoặc tính từ để chỉ ra sự lựa chọn giữa hai hành động hoặc trạng thái.

Cấu trúc: either + V/Adj + or + V/Adj

Ví dụ:

• My sister has a very erratic timetable. She either wakes up so early or sleeps in very late. (Em gái tôi sinh hoạt thất thường lắm. Hoặc là nó dậy sớm cực kỳ, hoặc là ngủ say như chết.)
• The customer can either pay by credit card or pay in cash. (Khách hàng có thể thanh toán bằng thẻ tín dụng hoặc trả tiền mặt.)

2. Cách dùng neither nor

2.1. Neither nor nghĩa là gì?

Neither… nor có nghĩa là “không cái này cũng không cái kia”, đây cũng là cấu trúc song hành dùng để phủ định hai thứ cùng một lúc.

Ví dụ:

• John neither studied for the exam nor attended the review session. (John không ôn tập cho kỳ thi và cũng không tham dự buổi ôn tập.)
• The book neither impressed me nor did it entertain me. (Cuốn sách không gây ấn tượng với tôi và cũng không giúp tôi giải trí chút nào hết.)
• Neither my brother nor my sister attended the family reunion last weekend. (Cả anh tôi lẫn chị tôi đều không đến buổi họp mặt gia đình cuối tuần vừa rồi.)

2.2. Cấu trúc neither nor và cách dùng

Cấu trúc neither… nor có thể xuất hiện ở 2 vị trí: đầu câu và giữa câu. Hãy cùng tìm hiểu cấu trúc của cụm từ này ở mỗi vị trí nhé:

Neither… nor đứng đầu câu:

Khi đặt ở đầu câu, Neither...nor thường đi kèm với các chủ ngữ. Trong trường hợp này, động từ sẽ chia theo chủ ngữ gần nhất.

Cấu trúc: Neither + S1 + nor + S2 + V (chia theo S2)

Ví dụ:

• Neither the teacher nor the students understand the lesson. (Cả giáo viên lẫn học sinh đều không hiểu được bài học.) => động từ “understand” được chia theo chủ ngữ “the students”.
• Neither the red dress nor the blue one looks good on her. (Cả chiếc váy đỏ lẫn chiếc váy xanh đều không hợp với cô ấy.) => động từ “looks” được chia theo chủ ngữ “the blue”.

Neither… nor đứng giữa câu:

Khi đặt ở giữa câu, Neither...nor thường đứng trước động từ hoặc tính từ để phủ định hành động hoặc tính chất.

Cấu trúc: Neither + V/Adj + nor + V/Adj

Ví dụ:

- My brother neither plays basketball nor does he play soccer. (Em trai tôi không chơi bóng rổ, cũng không chơi bóng đá.)

- The food was neither salty nor sweet (Món ăn không mặn cũng không ngọt - hoàn toàn không có cả hai vị)

Lưu ý quan trọng: Cấu trúc Neither...nor luôn đi với động từ khẳng định:

Ví dụ:

- Đúng: Neither he nor I am tired.

- Sai: Neither he nor I am not tired.

2.3. Cấu trúc Neither nor ở dạng đảo ngữ

Bên cạnh đó, Neither....nor còn có cấu trúc ở dạng đảo ngữ như sau:

• Dạng đảo ngữ thứ nhất: Neither + trợ động từ + S + V1 + nor + V2

Ví dụ:

- Neither did she like the movie nor did she enjoy the play. (Cô ấy không thích bộ phim, cũng không thích vở kịch.)

- Neither can I swim nor can I dive. (Tôi không biết bơi, cũng không biết lặn.)

• Dạng đảo ngữ thứ hai: Mệnh đề phủ định, neither/nor + trợ động từ + S

Ví dụ:

- She’s not coming to the party, and neither will I. (Cô ấy không đi dự tiệc đâu, và tôi cũng không đi luôn.)

- He didn't pass the exam, nor did his brother. (Anh ấy không vượt qua kỳ thi, và em trai anh ấy cũng không.)

3. Phân biệt cấu trúc neither nor và either or

Hai cấu trúc “Either...or” và "Neither...nor" có khá nhiều điểm tương đồng trong cấu trúc ngữ pháp, nhưng lại mang ý nghĩa hoàn toàn đối lập. Trong khi "Either...or" được sử dụng để biểu thị sự lựa chọn giữa các khả năng có thể xảy ra, thì "Neither...nor" lại đóng vai trò phủ định toàn bộ các phương án được đề cập.

Sau đây IELTS LangGo sẽ giúp các bạn phân biệt hai cấu trúc này:

4. Một số lưu ý khi sử dụng neither nor, either or

Khi sử dụng cấu trúc neither nor và either or, bạn hãy lưu ý 4 đặc điểm sau đây, liên quan đến việc chia động từ, đảo ngữ và chuyển đổi giữa các cấu trúc:

• Các thành phần đi sau Either/Neither và or/nor phải cùng dạng ngữ pháp.

Ví dụ:  

- She can either dance or sing." (Đúng - cả hai đều là động từ)

- She can either dance or a singer." (Sai - một động từ và một danh từ)

• Chia động từ trong cấu trúc Neither nor và Either or:

Tuy cấu trúc Neither nor và Either or đều sử dụng 2 chủ ngữ, nhưng bạn cần chia động từ theo chủ ngữ thứ hai, đứng liền sau or hoặc nor.

Ví dụ:

- Neither the teacher nor the students understand the lesson. (Vì chủ ngữ thứ hai là số nhiều “students” nên động từ understand phải chia theo số nhiều.)

- Either Tom’s friends or his sister is responsible for the mistake. (Vì chủ ngữ thứ hai là ngôi thứ ba số ít “his sister” nên phải đi kèm động từ to be “is”)

• Chuyển đổi giữa cấu trúc Either or và Neither nor:

Vì cấu trúc Neither nor đang mang ý nghĩa phủ định hoàn toàn, nếu bạn muốn chuyển sang cấu trúc either or mà vẫn giữ nguyên ý nghĩa của câu, hãy sử dụng: not either or = neither nor.

Ví dụ: I like neither football nor basketball. => I don't like either football or basketball.

• Khi "neither" và "either" đứng một mình:

Neither đứng một mình có nghĩa là "không phải cái này cũng không phải cái kia". Trong khi đó, Either đứng một mình có nghĩa là "không quan trọng cái nào, cả hai đều được".

Ví dụ:

- I can't decide. Neither of the options seems good to me.

- I don't care which movie we watch, either one is fine with me.

5. Bài tập vận dụng neither nor, either or có đáp án

Bạn hãy vận dụng kiến thức trên để làm 3 bài tập về cấu trúc neither nor, either or nhé. Tuy bài không khó, nhưng bạn hãy cân nhắc kỹ lựa chọn của mình!

Bài 1. Chọn đáp án đúng để hoàn thành câu:

1. Neither Laura nor her classmates _____ going to the park today.

1. is

2. were

3. are

2. _____ the teacher nor the students understood the lesson.

1. Neither

2. Either

3. Both

3. You can _____ take the bus or the train to get to the downtown area.

1. neither

2. either

3. any

4. The manager _____ assign the project to the team, nor did he provide any guidance.

1. is

2. didn’t

3. wasn't

5. _____ the red car nor the blue one needs to be washed.

1. Neither

2. Either

3. Any

6. The customer can _____ pay by credit card or pay in cash.

1. neither

2. either

3. both

7. The athlete _____ ran the marathon nor did she participate in the triathlon.

1. is

2. were

3. neither

8. _____ does the company plan to hire new employees nor do they plan to promote existing ones.

1. Neither

2. Either

3. Any

9. The movie _____ funny, nor was it interesting.

1. wasn’t

2. was

3. isn’t

10. You can _____ study for the exam this weekend or next weekend.

1. neither

2. either

3. any

Đáp án:

1. C

2. A

3. B

4. B

5. A

6. B

7. C

8. A

9. A

10. B

Bài 2. Điền cặp từ neither nor, hoặc either or thích hợp vào chỗ trống

1. The students were very lazy. They _____ studied for the exam _____ attended the review sessions.

2. The teacher was irresponsible. He _____ explained the material clearly _____ provided additional resources.

3. You have many choices to travel. You can _____ take the bus _____ the train to get to the city center.

4. The hikers were very ill-prepared for their adventure. They _____ packed water _____ brought snacks.

5. The company has to _____ hire new employees _____ promote existing ones.

6. The employee _____ arrived on time _____ finished the tasks. We should fire him.

7. The book was _____ interesting _____ informative. It’s a waste of money!

8. The athlete has two choices: he _____ wins the race _____ retires.

9. The restaurant _____ serves vegetarian dishes _____ offers gluten-free options.

10. The team played very badly. They _____ scored a goal in the first half _____ scored in the second half.

Đáp án:

1. neither, nor

2. neither, nor

3. either, or

4. neither, nor

5. either, or

6. neither, nor

7. neither, nor

8. either, or

9. either, or

10. neither, nor

Bài 3: Điền từ thích hợp vào chỗ trống

1. The couple is planning _____ beach vacation or a mountain getaway this summer.

2. The chef prepared a delicious meal, but _____ the soup nor the dessert appealed to me. They’re both pretty bland.

3. The student received _____ a high score on the math test nor a passing grade on the English paper.

4. After the storm, the town had _____ power nor running water for several days.

5. There are two types of routine. People are _____ a morning person or a night owl.

6. The new hire was _____ qualified for the position nor enthusiastic about the company's mission.

7. As a politician, you have two choices: you _____ make a convincing argument, or an emotional plea to the voters.

8. The team's performance was _____ impressive nor disappointing - it was average at best.

9. The museum's exhibit featured _____ ancient artifacts nor contemporary artwork.

10. The music festival offered _____ rock bands or classical musicians as the main entertainment.

Đáp án:

1. either

2. neither

3. neither

4. neither

5. either

6. neither

7. either

8. neither

9. neither

10. either

Như vậy bạn đã tìm hiểu toàn bộ về cấu trúc, cách dùng và phân biệt 2 cấu trúc neither nor, either or. Để hiểu sâu, nhớ lâu kiến thức này, bạn hãy thường xuyên vận dụng vào tiếng Anh hằng ngày nhé. Hẹn gặp lại bạn ở những chủ đề ngữ pháp sau của IELTS LangGo!